Ślub za granicą, a jego ważność w Polsce

Małżeństwo od wielu lat stanowi temat, cieszący się ogromnym zainteresowaniem wśród badaczy, socjologów, czy prawników. Atencja skierowana w stronę tego zagadnienia, nie dotyczy jedynie więzów, powstających pomiędzy dwojgiem ludzi, decydujących się na sformalizowanie swojego związku, ale także skutków i konsekwencji, z niego wynikających. Pary wybierające oficjalną formalizację swojej relacji, powinny zapoznać się z dokładnymi warunkami, podejmowanego zobowiązania, tak aby w przyszłości móc uniknąć ewentualnych niespodzianek, czy sporów. Główną, prawną funkcją małżeństwa  jest zapewnienie, wśród osób tworzących związek wzajemnych praw i obowiązków, będących fundamentem danej relacji. Warunki zawarcia aktu małżeńskiego na terenie Polski wśród jej obywateli są znane i na ogół rozumiane. Co jednak w przypadku, kiedy ślub odbędzie się za granicą? Czy dany akt będzie ważny po powrocie do kraju? 

Śluby za granicą 

Idea zawierania związków małżeńskich za granicą, wśród Polaków z roku na rok zyskuje coraz bardziej na popularności. Młode pary motywowane widokami, niczym z pocztówek, czy wizją cudownych krajobrazów, mogących stanowić tło ślubnego kobierca, decydują się na przeniesienie ceremonii poza granice kraju. Nierzadko jednak postanowienia tego pokroju zostają podejmowane bez dokładnego zbadania kwestii prawnych oraz odpowiedniego przygotowania, co w konsekwencji przynieść może nowożeńcom ogrom kłopotów i zmartwień, już na początku wspólnej drogi. Kwestia zagranicznych ślubów, dotyczy także Polaków przebywających na stałe za granicą i decydujących się tam na założenie rodziny, czy sformalizowanie związków. Należy pamiętać, iż wszystkie ważne, nie tylko prywatnie, ale także prawnie okoliczności, dokumentowane są poprzez obce państwo, co nie przekłada się automatycznie na zapisy w polskich papierach Urzędu Stanu Cywilnego. 

Kiedy ślub zawarty za granicą nie wymaga rejestracji?

Kwestia ważności zawartego poza granicami rodzimego państwa aktu małżeńskiego, zależy od sposobu jego zawarcia. Obowiązek rejestracji przyjętego zobowiązania, uwarunkowany jest także zasadami państwa, w którym zostało ono przyjęte. Droga, która umożliwia sformalizowanie związku poza terenem Polski, bez konieczności późniejszej rejestracji w Urzędzie Stanu Cywilnego, przebiega przez konsulat. Obywatel Polski, mający w planach zawarcie związku małżeńskiego w konsulacie kraju za granicą, potrzebować będzie kilku ważnych dokumentów, w tym zaświadczenia, potwierdzającego, iż polskie prawo nie przewiduje przeszkód w zawarciu danego związku. Pierwszym sposobem na uzyskanie tego dokumentu, w którym wyręczyć może nas pełnomocnik, jest udanie się do Urzędu Stanu Cywilnego w Polsce, gdzie zostanie on wydany. Druga droga, wymaga pośrednictwa konsula oraz obarczona jest długim, bo zazwyczaj ponad miesięcznym, terminem oczekiwania oraz dodatkową opłatą. W celu uzyskania stosownego zaświadczenia potrzebne będą także dokumenty takie jak:

• odpis aktu urodzenia
• dowód osobisty lub inny dokument tożsamości;
• potwierdzenie na piśmie o braku przesłanek, przeciwnych zawarciu związku małżeńskiego.

Sama ceremonia zostanie przeprowadzona przez konsula, na terenie konsulatu. 

Rejestracja ślubu zawartego za granicą w Polsce 

Choć w przypadku osób stale przebywających za granicą,  rejestracja ślubu w Polsce może nie wydawać się istotną kwestią na co dzień, to w sytuacji kiedy konieczne dla nich będzie zdobycie ważnych dokumentów, takich jak dowód osobisty, czy paszport, jej brak okaże się dużym problemem. Pamiętajmy, że akty małżeńskie i związane z nimi zmiany danych tożsamości na terenie obcego kraju, nie są automatycznie aktualizowane w statusie naszego stanu cywilnego w Polsce. Problem ten może dotyczyć też dzieci, urodzonych poza ojczyzną, czy późniejszej możliwości pobierania opieki zdrowotnej i edukacji w Europie. 

Jak zarejestrować ślub?

Ślub zawarty za granicą można bez większych przeszkód zarejestrować w Polsce. W tym celu odpowiednie dokumenty należy zgłosić w Urzędzie Stanu Cywilnego, przewidzianego dla ostatniego adresu zamieszkania w Polsce. Jeśli nie posiadamy takowego miejsca pobytu, powinniśmy skierować wniosek do urzędu Warszawa Śródmieście. 

Do koniecznych dokumentów należą:

• odpis aktu zawarcia małżeństwa;
• odpis aktu urodzenia małżonka;
• odpis osobistego aktu urodzenia. 

Istnieją dwa  tryby przygotowania polskiego aktu małżeństwa, do których należą transkrypcja zagranicznego dokumentu, potwierdzającego zawarcie aktu małżeństwa (art. 104) oraz odtworzenie treści zagranicznego dokumentu. (art. 109). W celu przygotowania obu polskich odpisów konieczne jest posiadanie oryginału lub uwierzytelnionej wersji pierwotnego dokumentu. Należy pamiętać, iż wymagane będą również urzędowe tłumaczenia zagranicznych dokumentów, których może dokonać tłumacz przysięgły (figurujący na liście Ministra Sprawiedliwości), bądź konsul. Warunkiem, zwalniającym z transkrypcji zagranicznego aktu zawarcia małżeństwa, jest międzynarodowy formularz, powstały na podstawie rozporządzenia Rady Unii Europejskiej (UE) 2016/119, traktujący o zminimalizowaniu wymagań, dotyczących związków małżeńskich pomiędzy mieszkańcami krajów członkowskich UE. Proces ten możemy przeprowadzić osobiście lub skorzystać z pomocy upoważnionego pełnomocnika.

Jak przygotować się do ślubu za granicą?

Rozważając zawarcie związku małżeńskiego za granicą, powinniśmy przeprowadzić dokładny research, w poszukiwaniu konkretnych informacji o wymaganiach i zasadach dokonania tego aktu w poszczególnych krajach. Osobom zamierzającym przeprowadzenie uroczystości za granicą,  zaleca się złożenie w swoim Urzędzie Stanu Cywilnego wniosku o wydanie zaświadczenia potwierdzającego, iż zgodnie z prawem polskim mogą one zawrzeć związek małżeński.  

Aby uzyskać dane zaświadczenie należy przedstawić następujące dokumenty:

• dokument tożsamości;
• dokument potwierdzający stan cywilny przyszłego małżonka;
• dokument tożsamości przyszłego małżonka;
• dowód uiszczenia opłaty skarbowej.

Uzyskane zaświadczenie ważne jest do 6 miesięcy od daty wydania, a jego wcześniejsze uzyskanie, zaoszczędzi młodej parze nerwów związanych z późniejszą rejestracją ślubu, wziętego za granicą. Zawarcie aktu małżeństwa za granicą, bez odpowiedniej wiedzy prawnej oraz przygotowania może przysporzyć nowożeńcom niepotrzebnych kłopotów, czy komplikacji w późniejszej wspólnej drodze.

Przepisy prawa cywilnego, regulującego nie tylko ważność ślubu, wziętego za granicą, szczegółowo poznają studenci kierunku Prawo w Wyższej Szkole Prawa we Wrocławiu, którzy w trakcie studiów mają możliwość nauki od praktyków danego zawodu.