Relacja z konferencji “Przepisy międzypokoleniowe”
Relacja z ogólnopolskiej konferencji naukowej
“Przepisy międzypokoleniowe – nowa perspektywa poznawcza przyszłych pokoleń prawników”
Wyższa Szkoła Prawa we Wrocławiu; 3-4 czerwca 2024 r.
W dniach 3 i 4 czerwca 2024 r. w Wyższej Szkole Prawa we Wrocławiu odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa “Przepisy międzypokoleniowe – nowa perspektywa poznawcza przyszłych pokoleń prawników”. Konferencja miała na celu ukazanie różnic w podejściu do prawa przez posiadających szerokie doświadczenie teoretyków i praktyków jego stosowania oraz nadal kształcących się na studiach prawniczych studentów. Konferencja składała się z dziesięciu różnotematycznych paneli i była w całości moderowana przez r. pr. dr. Marcina Rudnickiego – Prorektora ds. kształcenia Wyższej Szkoły Prawa we Wrocławiu. Do grona czynnych uczestników konferencji należeli: prof. dr hab. Krzysztof Wójtowicz, r. pr. dr hab. Tomasz Chłopecki prof. WSP, dr Paweł Fiktus, adw. dr Paulina Gadzińska, adw. dr Magdalena Kornak, r. pr. dp dr Jan Pietrzak, dr Rafał Rybicki, sędzia dr Anna Supranowicz, sędzia dr Anna Tęcza-Paciorek, sędzia Anna Garncarz, Kinga Derucka, Maria Jarosiewicz, Martyna Kowalska, Maciej Kryżar, Łukasz Majka, Mateusz Matuszczak, Nikolina Pawlicka, Karolina Rogowska, Joanna Urban, Natalia Węgrecka.
Panel I – 03.06.2024 r. (poniedziałek) – “Prawo międzynarodowe”
Rola organizacji międzynarodowych w utrzymywaniu pokoju | dr Rafał Rybicki, Łukasz Majka
Pierwszy z paneli rozpoczął się od próby zdefiniowania pojęć „pokój” oraz „wojna”, których właściwe rozumienie było niezbędne do właściwego osadzenia rozważań dotyczących roli organizacji międzynarodowych w utrzymywaniu stanu, o którym mówi pierwszy z tych terminów. W dalszej części dr Rafał Rybicki rozróżnił zagadnienie wojny sprawiedliwej od wojny niesprawiedliwej. Przechodząc z zagadnień stricte teoretycznych na kwestie bliższe praktycznemu wymiarowi podjętego tematu, Łukasz Majka zwrócił uwagę na prawną spuściznę II wojny światowej, którą było dążenie do utrzymania pokoju. Wyraz temu dała choćby pierwotna treść Karty Narodów Zjednoczonych. W dalszej części skupiono się przede wszystkimi na szczególnej roli Organizacji Narodów Zjednoczonych, w tym na kompetencjach Rady Bezpieczeństwa oraz Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.
Panel II – 03.06.2024 r. (poniedziałek) – “Prawo administracyjne”
Dowody w postępowaniu administracyjnym | dr Paweł Fiktus, Maria Jarosiewicz
W ramach drugiego z paneli prelegenci postawili przed sobą dwa przeciwstawne zadania. Pierwszym z nich, którego podjęła się Maria Jarosiewicz, było ukazanie problemów związanych z aktualnym kształtem normatywnym zagadnień dowodowych w regulacjach administracyjnoprawnych. Drugim zaś było ukazanie pozytywnych aspektów regulacji dotyczącej administracyjnego postępowania wyjaśniającego. Do problematycznych regulacji zaliczono między innymi prawne wykluczenie określonych grup osób (w tym cudzoziemców i osób z niepełnosprawnościami), skąpe uregulowanie dowodu z opinii biegłego (w tym w zakresie środków dyscyplinujących tok postępowania) oraz zdezaktualizowane w kontekście nowych technologii regulacje dotyczące dowodów z dokumentów oraz przebiegu rozprawy. Z drugiej strony pozytywna ocena regulacji procedury administracyjne dotyczyła między innymi metody regulacji opierającej się na zawarciu w samym Kodeksie postępowania administracyjnego jedynie ogólnej regulacji i jej uszczegółowieniu w konkretnych ustawach materialnych. Nadto dr Paweł Fiktus zwrócił uwagę na to, że aktualna regulacja procedury przed organami administracyjnymi dostosowana jest do występującej w tejże gałęzi prawa instytucji uznania administracyjnego, która nie jest właściwa gałęzi prawa karnego lub cywilnego.
Panel III – 03.06.2024 r. (poniedziałek) – “Prawo cywilne procesowe”
Przebieg rozprawy cywilnej – wybrane zagadnienia | sędzia dr Anna Tęcza-Paciorek, Martyna Kowalska
Panel dotyczący przebiegu rozprawy cywilnej rozpoczął się od krytycznej analizy tendencji odchodzenia od praktyki rozpoznawania spraw na rozprawie na rzecz wyznaczania posiedzeń niejawnych. Sędzia dr Anna Tęcza-Paciorek wskazała, że w jej ocenie zmiany idące w tym kierunku mogą prowadzić do ograniczenia konstytucyjnego prawa do jawności postepowania sądowego. Następnie, już w ramach omówienia przebiegu rozprawy cywilnej prelegentki skupiły się w szczególności na zagadnieniach dotyczących rozprawy zdalnej oraz utrwalania rozpraw cywilnych, które aktualnie są utrwalane w formie elektronicznej. Przeprowadzona debata dotyczyła przy tym istotnych dla praktyki zagadnień dotyczących uproszczonego protokołu z rozprawy, a konkretnie tego, jak duże uproszczenie jest właściwe dla ekonomiki działań procesowych sądu oraz stron. Nade wszystko w czasie panelu nie mogło zabraknąć odniesienia do ewolucji regulacji czasów epidemii, którą przedstawiła Martyna Kowalska.
Panel IV – 03.06.2024 r. (poniedziałek) – “Prawo karne materialne”
Typizacja przestępstwa zabójstwa, ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich zmian nowelizacyjnych w polskim kodeksie karnym | adw. dr Paulina Gadzińska, Nikolina Pawlicka
Głównym tematem czwartego panelu konferencji była nowelizacja Kodeksu karnego z dnia 7 lipca 2022 r. Adwokat dr Paulina Gadzińska swój referat rozpoczęła od szerszego przedstawienia zagadnienia typizacji przestępstwa zabójstwa. W ramach typu podstawowego zwróciła zaś uwagę na problemy związane z określeniem początku i końca życia ludzkiego podlegającego ochronie. W kontekście typów kwalifikowanych i uprzywilejowanych doszło zaś do ich przedstawienia oraz zwrócenia uwagi na okoliczności leżące u podstaw danej modyfikacji względem typu podstawowego. W drugiej części panelu Nikolina Pawlicka odniosła się między innymi do nowelizacji w obszarze części sankcyjnej i związanej z nią zmianą polityki karnej, które uległa wyraźnemu zaostrzeniu. Wyraziła przy tym pozytywną opinię na temat wprowadzonej nowelizacji, wskazując na to, że porządkuje ona materię prawną oraz jest korzystna dla ogółu społeczeństwa.
Panel V – 03.06.2024 r. (poniedziałek) – “Prawo konstytucyjne”
Konstytucyjny obowiązek przestrzegania prawa międzynarodowego przez Rzeczpospolitą Polską | prof. dr hab. Krzysztof Wójtowicz, Karolina Rogowska
Ostatni panel pierwszego dnia konferencji skupiał się wokół regulacji art. 9 Konstytucji RP. Rozpoczynając debatę Karolina Rogowska wyjaśniła rolę ustawy zasadniczej w kształtowaniu sytuacji jednostki oraz jej statusu prawnego, w tym przysługujących uprawnień oraz nakładanych obowiązków. Zwróciła przy tym uwagę, że krajowe porządki prawne nie ograniczają się wyłącznie do zagadnień wewnętrznych, lecz stale nasycają się prawem międzynarodowym – co wynika z przewodniego dla panelu konstytucyjnego obowiązku przestrzegania tego prawa. Rozpoczynając swój referat prof. dr hab. Krzysztof Wójtowicz zwrócił dodatkowo uwagę na art. 8 Konstytucji RP wskazując, że skoro ustawa zasadnicza jest prawem najwyższym, to problematyczne staje się postepowanie w sytuacji konfliktu pomiędzy jej brzmieniem a prawem międzynarodowym. Podnosząc, że najłatwiejsza jest kontrola prewencyjna, prelegent szeroko omówił instrumenty służące kontroli następczej i wypracowaniu na jej podstawie stosownych rozwiązań.
Panel VI – 04.06.2024 r. (wtorek) – “Prawo pracy”
Zwolnienie pracownika przez pracodawcę bez okresu wypowiedzenia, tj. tzw. zwolnienie dyscyplinarne | sędzia Anna Garncarz, Natalia Węgrecka
Drugi dzień konferencji rozpoczął panel osadzony w tematyce z zakresu prawa pracy, a dokładniej tematyce tak zwanego zwolnienia dyscyplinarnego. Rozpoczynając panel, sędzia Anna Garncarz omówiła trzy podstawy rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę bez okresu wypowiedzenia określone w art. 52 k.p. Wskazała przy tym, że praktyka pokazuje, iż najczęściej w ramach tych podstaw występuje pierwsza z nich, to jest ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. W dalszej części prelegentka omówiła także roszczenia pracownika w przypadku niezasadnego zastosowania przytoczonej regulacji. W drugiej części panelu Natalia Węgrecka wyliczyła sytuacje, które kwalifikują się pod zastosowanie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Podniosła, że zalicza się do nich między innymi notoryczne spóźnianie się do pracy, wykonywanie pracy pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, ujawnienie tajemnicy firmy lub też uchylanie się od wykonywania poleceń przełożonych.
Panel VII – 04.06.2024 r. (wtorek) – “Prawo cywilne materialne”
Ewolucja polskiego prawa zobowiązań | pr. dr hab. Tomasz Chłopecki prof. WSP, Maciej Kryżar
Panel z zakresu prawa cywilnego materialnego dotyczył zagadnienia ewolucji polskiego prawa zobowiązań. W ramach swojego referatu r. pr. dr hab. Tomasz Chłopecki zwrócił uwagę, że w 1918 r. polscy prawnicy zastali trzy różne regulacje stosunków obligacyjnych – regulacje zaborcze. Ich zadaniem było zunifikowanie tego stanu. Wynikiem zaś rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. – Kodeks zobowiązań. Referent zwrócił przy tym uwagę na nowatorskość przyjętych wówczas rozwiązań, która pozwoliła na ich obowiązywanie aż do lat sześćdziesiątych XX wieku. Maciej Kryżar przeszedł do czasów teraźniejszych, kiedy ewolucja prawa zobowiązań przybrała zupełnie inny wymiar. W szczególności referent zwrócił uwagę na pewnego rodzaju dekodyfikację prawa cywilnego, z którego wyodrębnia się choćby prawo konsumentów. Wskazał także, że szerokim problemem związanym z aktualnym prawem zobowiązań jest często występująca asymetria stron. Przeprowadzona w czasie panelu debata doprowadziła zaś do ciekawych wniosków związanych z zagadnieniem wpływu sztucznej inteligencji na tworzenie i stosowanie prawa.
PANEL VIII – 04.06.2024 r. (wtorek) – “Prawo rodzinne i opiekuńcze”
Władza rodzicielska rodziców żyjących w rozłączeniu | sędzia dr Anna Supranowicz, Joanna Urban
Panel dotyczący władzy rodzicielskiej pozwolił na ukazanie drogi, jaką przeszło prawo rodzinne w kwestii rozwoju podejścia prawodawcy do zagadnienia sprawowania władzy rodzicielskiej przez rodziców żyjących w rozłączeniu. Sędzia dr Anna Supranowicz w ramach swojego referatu w pierwszej kolejności zwróciła uwagę na rozwój podejścia do dziecka, jako to podmiotu praw a nie jedynie przedmiotu uregulowań. Prelegentka wskazała także na pierwsze etapy ewolucji prawa, które doprowadziły to stanu, gdy zasadą w przypadku rodziców żyjących w rozłączeniu jest wspólne sprawowanie przez nich władzy rodzicielskiej – a nie oddzielne – jak miało to miejsce przed laty. W drugiej części Joanna Urban szczegółowo opisała aktualny stan prawny, w ramach którego znajdujące się w centrum dziecko znajduje się zasadniczo pod wspólną opieką każdego z rodziców. Prelegentka zwróciła przy tym uwagę, popierając całość stosownymi grafikami, na zasady stosowania instytucji opieki naprzemiennej oraz gniazdowania.
Panel IX – 04.06.2024 r. (wtorek) – “Prawo podatkowe / prawo finansowe”
Wydatki “osobiste” przedsiębiorcy jako koszty uzyskania przychodu |pr. dp dr Jan Pietrzak, Kinga Derucka
Rozpoczynając dziewiąty panel konferencji Kinga Derucka szeroko omówiła zagadnienie kosztów uzyskania przychodu. W ramach skomplikowanej regulacji prawnej opisała poszczególne warunki pozwalające na określoną kategoryzację wydatków pod omawiane zagadnienie. Doszło w tym do przedstawienia ciekawszych przykładów sytuacji, które zostały zakwalifikowane do kategorii kosztów uzyskania przychodów, w tym powołano się na interpretacje dotyczące zakupu akwarium oraz zakupu telewizora. W drugiej części panelu r. pr. dp dr Jan Pietrzak rozwinął zagadnienia teoretyczne dotyczące zadanego tematu oraz zwrócił uwagę na te sytuacji, w których administracja skarbowa nie przychyliła się do uznania danego wydatku, jako kosztu uzyskania przychodu. W szczególności prelegent przywołał interpretacje indywidualne dotyczące wydatków na okulary i soczewki korekcyjne oraz wydatków na fizjoterapię lub też wydatków na zakup napojów alkoholowych.
Panel X – 04.06.2024 r. (wtorek) – “Prawo karne procesowe”
Dowody pozyskane z czynności operacyjno-rozpoznawczych, a ich wykorzystanie w procesie karnym | adw. dr Magdalena Kornak, Mateusz Matuszczak
Ostatni panel konferencji miał za przedmiot rozważania dotyczące dowodów pozyskanych z czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz ich wykorzystania w procesie karnym. Adwokat dr Magdalena Kornak przybliżyła czym są czynności operacyjno-rozpoznawcze, jaka jest ich istota oraz czy mogą w ogóle przysłużyć się procedurze karnej. Prelegentka w szczególności zwróciła uwagę na tematykę celu podejmowania rzeczonych czynności oraz omówiła skomplikowaną materię dotyczącą przesłanek warunkujących możliwość wykorzystania efektów czynności operacyjno-rozpoznawczych w postępowaniu karnym. W tym aspekcie dr Magdalena Kornak podzieliła rzeczone czynności na trzy grupy i dokonała ich wyczerpującej charakterystyki pod wskazanym kątem. Mateusz Matuszczyk w ramach swojego referatu skupił się na najnowszych rodzajach czynności operacyjno-rozpoznawczych, w tym związanych z inwigilacją. Prelegent scharakteryzował nowoczesne metody i narzędzia inwigilacji. Nadto opisał znane praktyce problemy związane z zastosowaniem tychże metod oraz narzędzi.
Relacja zdjęciowa z konferencji: Fotorelacja z Konferencji ‘Przepisy międzypokoleniowe”
Projekt jest realizowany w ramach programu „Doskonała nauka II” ustanowionego przez Ministra Edukacji i Nauki.
